Nieuws
Op de fiets van Utrecht naar Santiago (deel 1-2)
Wednesday 5 September, 2012
Kom je net terug van negen weken avonturen in Zuid Amerika begint een goede vriend over fietsen naar Santiago de Compostela. Vanuit Nederland dus. 'Goed plan' denk je dan. Er moet wel eerst een beetje getraind worden, benadrukt hij nog. Hij kan namelijk maar drie weken aaneen vrij krijgen en met zo'n 2400 km voor de boeg, betekent dat toch wel 150 km per dag.
Zeker in Nederland, België en Frankrijk moeten we dat minimaal rijden, aangezien het vanaf de Spaanse grens - waar we meteen de Pyreneeën in mogen klimmen - een stuk zwaarder belooft te worden. Die trainingsarbeid is temeer noodzakelijk in de wetenschap dat de vriend uit Leiderdorp regelmatig met de fietsclub rijdt en ik een trainings- en conditieachterstand van zo'n twee jaar heb. Bovendien heb ik nog geen goede fiets. Dat euvel is echter zo verholpen. We cruisen naar een grote fietszaak op een industrieterrein even buiten Gouda en met zijn advies schaf ik een al lang gewenste, beste Duitse (Bulls) bike aan met alle toebehoren.
MATERIAAL
Belangrijk: afmontering met (bijvoorbeeld) Shimano onderdelen, groot frame en extra grote (28") wielen. Ook van belang: goede fietsbroek met dikke zeem, handschoenen met gelpads, beenstukken (onontbeerlijk voor training in NL) en fietsschoenen voor click-pedalen. Later zou ik daar nog allerlei praktische zaken als fietstassen (Vaude of Ortlieb), tweede bidonhouder, regenhoezen voor de schoenen en gladde wegbanden aan toevoegen en het budget van 1500 euro alsnog overschrijden. Banden zijn het belangrijkst (gladde met toch enig profiel, zodat je beetje offroad kan). Bovendien kun je zo'n Schwalbe Marathon band bijna niet lek rijden.
Verder heeft al het nieuwe materiaal zijn waarde meer dan bewezen. De enige pech had ik op dag 1, toen een spin (waarmee tent + matje op achterrek zaten) tussen m'n derailleur sloeg. Die spin was het enige oude materiaal dat ik bij me had.
Drie maanden voor vertrek heb ik de belangrijkste voorwaarde onder me: een goede fiets. De voorbereiding bestaat uit paar keer per week op en neer naar het werk in Hilversum (2 x 17 km) en in de weekenden langere tochten, waaronder 100 km in de Joop Zoetemelk Classic in Leiden. Door matig weer en werkverplichtingen in de weekends (festivals) valt het niet mee genoeg trainingsuren te maken en ik besluit de fiets te pakken naar een van de muziekfestivals: Roadburn in Tilburg. Afstand is zo'n 90 km en bijna gelijk aan helft eerste etappe naar Santiago (die naar rendez-vous in Breda voert). Het levert een mooie heentocht met wind mee op. Zondag terugfietsen betekent een pijnlijke les: harde wind; ik doe er ruim 1,5 uur langer over en ga helemaal stuk. Laatste 25 km zijn een martelgang. Niet direct vertrouwenwekkend als je nagaat, dat we 150 km moeten en op dit traject de meeste kans op tegenwind hebben.
Het blijkt een realistische voorbode. Hoewel we zondag 6 mei vliegend van start gaan met wind in de rug en zon aan de hemel. Stefan start in Leiderdorp en we ontmoeten elkaar in Breda. Vanaf daar plakken we er nog zo'n 70 kilometer aan vast en slaan de tenten op net boven Mechelen bij het domein Roosendael in Sint-Katelijne-Waver. Een zeer geschikte plek op een eeuwenoud landgoed (hoe we daar terechtkwamen? Lees: kader Navigatie).
Dag twee begint uitstekend, maar na 30 km krijg ik langs het eindeloos slingerende kanaal met zware tegenwind te maken. Bij de lunch na 80 km ben ik al leeg en dan moet het ergste nog komen: met Wallonië dienen zich serieuze heuvels aan. 
We buffelen door, passeren de Franse grens bij Rumegies en eindigen na 160 km in het gehucht Warlaing, waar naast een camping alleen een friterie open is. Slecht geslapen en dag 3 begint nog slechter: in de stromende regen die drie uur lang aanhoudt. Het maakt het verpauperde, saaie Noord-Frankrijk nog deprimerender.
Ik heb eigenlijk op dag 1 al pijn in de banden van de linkerknie (stom: geforceerd door op te groot verzet te rijden en mijn zadel staat ook te laag), die pijn verergert navenant en aan het einde van dag 3 kan ik in Compiègne amper meer lopen. We reden weer zo'n 160 km (ik 484 km in drie dagen) en zitten 100 km boven Parijs, als ik bij het avondeten de handdoek werp. Dus zwaai ik Stefan woensdagochtend in de regen uit, slaap wat bij en pak de TGV naar Tours.
Dat is makkelijker gezegd dan gedaan: de TGV gaat over Parijs, waar ze kopstations hebben. Vanaf Gare du Nord zit ik nog een uur op de fiets zit om via Place de la République en de reusachtige Place de la Concorde het Gare Montparnasse te vinden. TGV's in Frankrijk zijn ook duur; je betaalt per traject 10 euro en het is vaak lastig je fiets aan boord te krijgen (zeker met bagage). In Tours vind ik via de VVV een luxueus doch betaalbaar B&B en de S.O.S. Médécin, waar de enige arts met enige Engelse taalkennis me na een kort onderzoek minimaal vijf dagen rust en zware pijnstillers voorschrijft. De zon schijnt en het mooie Tours bruist, maar voorlopig ligt de fietsdroom wel in diggelen.
VOORBEREIDING
De tocht naar Santiago wordt steeds populairder en dat geldt zeker ook voor de fietsroutes. Daardoor is een schat aan informatie op internet te vinden, zo ook op deze site. Daarbij hebben we geluk, want het Catharijne Convent in Utrecht biedt net de tentoonstelling Onderweg naar Santiago de Compostela aan. Ook in Utrecht zit het Nederlandse Genootschap van Sint Jacob (huisje aan de Janskerk), waar je heen moet om lid te worden. De openingstijden zijn beperkt, maar ze kunnen al je vragen beantwoorden, ook via de slim geclaimde url www.santiago.nl.
Lidmaatschap geeft een pelgrimspas, een internationaal document op naam dat je toegang geeft tot de speciale herbergen, die je zeker in Spanje veel geld en gemak gaan schelen. Bovendien is deze‘Credencial del Peregrino’ een stempelkaart, die je in alle herbergen, pleisterplaatsen en kathedralen onderweg kunt laten stempelen. Een gevulde stempelkaart is vereist om je Compostela in Santiago te krijgen: een bewijs van je pelgrimage, dat je krijgt als je kunt ‘bewijzen’ dat je minimaal de laatste 100 kilometer te voet, 200 kilometer te paard of 300 kilometer fietsend hebt afgelegd. Je hoeft dus niet per se in Nederland te beginnen. Zoals je ook voor andere routes (langs de Spaanse noordkust/door Portugal) kunt kiezen.
Er zijn talloze NL fietspelgrims die een weblog hebben bijgehouden. Daarnaast zijn er meerdere specialistische fietswebsites om je op weg te helpen. Ook is het slim om bij de fietsspeciaalzaak, waar je je fiets nog een laatste grote beurt kunt laten geven, te informeren naar benodigdheden en (materiaal-)tips.
NAVIGATIE
Nederlander Clemens Sweerman heeft vele goede fietsreisboeken geschreven en voor deze tocht is de driedelige St. Jacobs Fietsroute van groot praktisch nut en eigenlijk onmisbaar. 
Ik heb deel 1 en 2 aangeschaft bij het Nederlandse Jacobsgenootschap en volg de route door het plastic venster bovenop mijn stuurtas. Stefan heeft een alternatief voor deel 3 en belangrijker: de fietsroutes gedownload in zijn GPS. We rijden vooral op de GPS (die piepend protesteert als je verkeerd afslaat!). De route is met name in België goed bewegwijzerd met geelblauwe stickers (Haarlem-Tours-Santiago), maar het is nooit compleet en daar op koersen zou teveel tijd en improvisatievermogen vergen.
De eerste dagen komen we zeker vijftien stickers tegen, maar dat wordt in Frankrijk steeds minder en in Spanje (waar 'el camino de Santiago' als voorname toeristische trekpleister op grote investeringen kan rekenen) zijn vooral de looppaden goed bewegwijzerd. Wat de GPS niet biedt: dorpjes (voor koffie/lunch), bezienswaardigheden en herbergen (albergues/refugio's). Daarvoor zijn de boekjes van Sweerman een godsgeschenk. Advies: GPS en boekjes meenemen.
Door: Ingmar Griffioen
Lees hier het vervolg van dit verhaal (deel 2-2)!
Meer beelden:
Lees meer over fietsen naar Santiago in onze Santiagospecial
Het vervolg van dit verhaal (deel 2-2)!