Dossier: Fietsen naar Santiago de Compostela
Santiago de Compostela: Een bedevaartsoord
Wednesday 11 January, 2012
Santiago is al eeuwenlang een bedevaartsoord, voor monnikken, voor ridders, voor koningen, noem ze maar op. Gelukkig verwelkomt Santiago de Compostela ook de 'gewone' pelgrim met open armen. Een klein stukje geschiedenis...
Eerste mijlpaal
Eerst waren het vooral de bedevaarders uit de omgeving die naar Santiago trokken, maar rond de 10de eeuw bereikte de faam van het wonderbaarlijke apostelgraf ook de landen aan de andere kant van de Pyreneeën. De pelgrimstocht van de Franse bisschop Godescalc van Le Puy-en-Velay in 951 was een mijlpaal in de geschiedenis van Santiago de Compostela. Le Puy werd dan ook één van de voornaamste vertrekplaatsen op de grote toegangswegen naar de passen over de Pyreneeën.
Massabeweging
De wegen door Noord-Spanje worden gedetailleerd beschreven in vierde boek van het ‘Boek van Sint Jacobus’ dat door de monnik en pelgrim Aimeri Picaud tussen 1140 en 1160 is samengesteld. Uit het boek blijkt dat de bedevaart naar Compostela een massabeweging was geworden die zich in het hele Westen had verspreid. Het apostelgraf zelf trok ook voorname persoonlijkheden aan. In 1125 trok Mathilde, de weduwe van keizer Hendrik V over de Pyreneeën naar Compostela. In 1154 volgde de Franse koning Lodewijk VII en ook gravin Sophia van Holland bezocht de plaats, in 1176.
Over land en over zee
Pelgrims uit Engeland, West-Frankrijk, de Nederlanden of Scandinavië reisden ook wel over zee naar La Coruña, een route die langs de vanwege piraterij gevreesde Golf van Biskaje voerde. Een plek aan boord was wel duur en verreweg de meeste pelgrims kozen dan ook voor de weg over land. Al snel ontstond langs de wegen naar Santiago de nodige infrastructuur, van bruggen en veerponten tot herbergen en pensions. Verrassend is dat al in de oudste bedevaartverslagen wordt geklaagd over een aantal van die herbergen.
Jakobswegen
In de vroege Middeleeuwen werd elk jaar waarin 25 juli, de feestdag van Sint Jacobus, op een zondag viel, uitgeroepen tot ‘Heilig (Jacobus) jaar’. Deze traditie bestaat nog altijd. De bedevaarders die in zo’n jaar naar Santiago kwamen, ontvingen een algemene aflaat en zodoende bleef het aantal bedevaarders groeien. Omdat ze ook van steeds verder kwamen, ontstond er in de loop van de Middeleeuwen een spinnenweb van ‘Jakobswegen’ dat uiteindelijk heel Europa omvatte.